Cách Tiếp Cận Khi Nghi Ngờ KHÔNG DUNG NẠP STATIN Nhóm Thuốc Tim Mạch ĐƯỢC KÊ ĐƠN PHỔ BIẾN NHẤT

Statin là nhóm thuốc có lợi được kê toa gần như ở tất cả chuyên ngành tim mạch. Trong nhiều thử nghiệm ngẫu nhiên lớn, việc giảm LDL-C bằng statin giúp giảm cả bệnh suất và tử vong ở những người mắc hoặc có nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tổng hợp từ nhóm nghiên cứu CTT (Cholesterol Treatment Trialists) cho thấy tỷ lệ biến cố tim mạch giảm 22% với mỗi mmol LDL-C giảm được, tương tự nhau ở tất cả các phân nhóm bệnh. Do đó, việc sử dụng statin luôn là ưu tiên hàng đầu trong tất cả guideline điều trị bệnh tim mạch.
Tuy vậy, statin có lẽ được nhắc đến nhiều hơn vì các tác động bất lợi và thường bị nhìn nhận với thái độ hoài nghi lớn. Bất cứ khi nào đề cập vấn đề này, người bệnh thường sẽ tự báo cáo hoặc nói về người khác gặp phải tác dụng phụ và “không thể dùng” statin. Khái niệm này được biết đến rộng rãi với tên gọi “không dung nạp statin”. Thực vậy, tác dụng phụ xảy ra với statin, cũng như với tất cả các loại thuốc khác. Các triệu chứng bệnh cơ thường gặp nhất, Hội Xơ Vữa Động Mạch Châu Âu (EAS) đã xem xét và phát triển phương pháp đánh giá các triệu chứng bệnh cơ liên quan đến statin. Các đồng thuận tương tự tiếp tục xác định các tác dụng phụ khác, tìm ra bằng chứng cho tình trạng hạ đường huyết nghiêm trọng, nhưng lại không có bằng chứng nào ủng hộ (và thực tế là bác bỏ mạnh mẽ) bất kỳ tác động bất lợi nào lên chức năng nhận thức.
Khi xem xét tình trạng không dung nạp statin ở > 4 triệu bệnh nhân từ 176 nghiên cứu, người ta nhận thấy tỷ lệ không dung nạp statin dựa trên các định nghĩa chuẩn là 9,1%. Không có sự khác biệt về loại statin được kê hay việc nó được dùng cho mục đích dự phòng tiên phát hay thứ phát. Một số yếu tố được xem là có nguy cơ cao, như lớn tuổi, nữ giới, béo phì hay đái tháo đường.
Cách tiếp cận khi nghi ngờ không dung nạp statin, bước đầu tiên cần làm là xem xét lại tương tác thuốc và bệnh đi kèm (suy giáp, thiếu vitamin D, hay các tình trạng thấp khớp). Về lựa chọn điều trị, nếu một bệnh nhân than phiền về các triệu chứng bệnh cơ, có thể tạm ngưng statin 1 tháng - để xem các triệu chứng có cải thiện hay không - và, khi khởi động lại, các triệu chứng có quay trở lại không. Nếu cả hai tình huống đều là “không”, các triệu chứng ban đầu có thể do nguyên nhân khác. Tiếp theo, không dung nạp statin có thể liên quan đến liều, vì vậy đề xuất là dùng statin liều cực thấp, không dùng hàng ngày (ví dụ: rosuvastatin 2,5 mg ba lần một tuần hoặc statin tương đương khác). Liều này bằng ∼1/10 liều statin thông thường và thường thì bệnh nhân có thể dung nạp được. Nếu họ dung nạp được statin liều cực thấp thì có thể tăng nhẹ mức liều. Nếu vẫn biểu hiện các triệu chứng về cơ thì chuyển sang dùng ezetimibe hoặc các loại thuốc không phải statin khác (các thuốc ức chế PCSK9, bempedoic acid hay nhóm resin).

Nguồn: https://academic.oup.com/.../article/43/34/3224/6552733... (https://drive.google.com/.../1-myO6zL1x3ovSBj0V6C.../view...)